Binnenkort verschijnt mijn nieuwe boek 'Handboek (X)HTML, CSS en JavaScript'. Dit boek is geschikt voor iedereen die zelf webpagina's wil maken, maar hierbij niet afhankelijk wil zijn van een visuele editor zoals Adobe Dreamweaver of Microsoft Expression Web. In het boek worden de drie standaarden waarop elke webpagina is gebaseerd van de grond af, op geïntegreerde wijze besproken.
Speciaal voor deze uitgave heb ik voor computerboek.nl een aantal columns geschreven die losjes over HTML, CSS en JavaScript gaan. De eerste column (W3C, opchieten) lees je hier. Deze tekst is ook verschenen op de site van computerboek.nl.
De verwachte verschijningsdatum van het boek is 26-06-2009 en de verwachte prijs is EUR 29,90 (480 pagina's). Zodra het boek beschikbaar is zal ik dat op deze site aankondigen en kun je de oefenbestanden downloaden.
"Lange tijd werd JavaScript beschouwd als het lelijke eendje in de webdesign-wereld. Goed, het was een programmeertaal, maar dan toch eerder speeltje binnen de browser dan een gereedschap voor serieuze toepassingen. Typische JavaScript-taken waren bijvoorbeeld het tonen van al dan niet overbodige waarschuwingsvenstertjes ('Welkom op mijn website, gast!'), het valideren van formulier-velden en het tonen van een scrollende boodschap of klokje in de statusbalk van de browser. Tot zover JavaScript.
Tenminste, tot voor kort.
JavaScript werd medio 1995 onder de naam Mocha en later LiveScript ontwikkeld door Brendan Eich, destijds een medewerker van browserfabrikant Netscape. In Netscape Navigator 2.0 werd de eerste versie van JavaScript aan de wereld getoond. De naam van de programmeertaal werd met het voorvoegsel 'Java' getooid omdat dit uit marketingoverwegingen beter aansloot bij het juist door Sun gelanceerde programmeerplatform Java. Hoewel JavaScript voor de hiervoor genoemde taken goed te gebruiken was, had de scripttaal onder programmeurs geen goede naam. Er werd gebruik gemaakt van een complex en inconsistent programmeermodel (het Document Object Model, DOM), dat van browser tot browser verschilde, er waren geen goede tools voor het opsporen van fouten (debugging) en de manier waarop met objecten en variabelen werd omgegaan was anders dan in andere programmeertalen. Goed, als het echt niet anders kon dan wilde de webontwikkelaar wel een paar regels JavaScript schrijven, maar als het even kan werd het gebruik ervan vermeden.
Totdat vier letters voor een omslag zorgden.
Deze vier letters zijn natuurlijk 'AJAX'. Dit staat voor Asynchroon JavaScript and XML. Opeens bleek een functie die al langere tijd binnen JavaScript bestond om asynchroon verzoeken te doen aan de webserver (voor de kenners: het object XMLHttpRequest) enorm handig om delen van een pagina opnieuw te laden. Hierbij is het niet meer nodig de hele pagina te verversen. Dit zorgt voor een veel betere gebruikerservaring bij de bezoeker - want die hoeft immers niet meer vooruit en achteruit te bladeren door een website. Ook bleken op deze manier in combinatie met het eerder verfoeide DOM interactief complete onderdelen aan een pagina te kunnen worden toegevoegd, te worden geanimeerd, of uit de pagina worden verwijderd.
Ineens bleek JavaScript in moderne webtoepassingen steeds belangrijker, om niet te zeggen onmisbaar. Op welke manier zouden anders websites als Gmail, Flickr, FaceBook, Google maps en talloze anderen goed moeten werken? Dat zou onmogelijk zijn. Bijkomend voordeel - en in grote mate bepalend voor het huidige succes - is dat JavaScript door alle moderne browsers op dezelfde wijze wordt verwerkt. Hierdoor was het voor grote bedrijven als Google en Yahoo mogelijk standaardbibliotheken met animaties, invulvensters, validaties en meer te ontwikkelen die in alle browsers gelijk functioneren. Webontwikkelaars omarmden deze en andere, door kleine partijen als jQuery en MooTools ontwikkelde bibliotheken met grote vreugde.
Het balletje was gaan rollen. Tegenwoordig kan elke webdesigner met een paar klikken een complete JavaScript-functiebibliotheek downloaden en met enkele regels code aan zijn pagina toevoegen en aanroepen. Dit verbetert de standaardisatie van de site en verminderd de afhankelijkheid van externe plug-ins als QuickTime, Flash of Silverlight.
Grappig hierbij om te zien is dat het - ondanks de naam Asynchroon JavaScript en XML - helemaal niet nodig is te werken met XML, dat een aanroep niet asynchroon hoeft te zijn, en dat het gebruik van JavaScript tegenwoordig bijna tot een minimum beperkt is.
Brendan Eich kan trots zijn. Ruim 15 jaar na de geboorte van JavaScript is het voormalige lelijke eendje uitgegroeid tot een sierlijke zwaan die onmisbaar is in modern webdesign."
Peter Kassenaar
-- 24 juni 2009