Al meerdere jaren achter elkaar is JavaScript de populairste programmeertaal ter wereld, zoals de Stack Overflow Developer Survey laat zien.

Dit geldt niet alleen voor webdevelopers, maar voor alle ontwikkelaars. JavaScript wordt ook gebruikt in andere programma’s. Denk aan het uitvoeren van geautomatiseerde taken in PhotoShop, het animeren van 3D-modellen in AR-software en het maken van interactieve PDF’s. Het is dan ook niet overdreven om te stellen dat iemand die in de IT werkzaam is, op enig moment in zijn loopbaan met JavaScript in aanraking komt. Daarmee is het slim om goed voorbereid te zijn!

Ontwikkeling

JavaScript is de laatste jaren erg snel ontwikkeld. Lange tijd was het niet meer dan een programmeertaal waarmee je klokjes in de statusbalk van de browser kon tonen of eenvoudige animaties in de pagina plaatste. Tegenwoordig doen we alles met JavaScript: online tickets boeken, internetbankieren, Gmail, Tiktok en Facebook zijn nog maar een paar voorbeelden. Zonder JavaScript zouden deze diensten niet bestaan. En eigenlijk is dit weer allemaal terug te leiden naar de komst van jQuery in 2006.

Zo’n vijftien jaar geleden was het voor het eerst mogelijk ingewikkelde handelingen uit te voeren die daarvoor erg veel en ingewikkeld JavaScript vereisten. Denk aan het selecteren van elementen op een pagina (zoals knoppen, afbeeldingen en lijsten) en er allerlei handelingen mee uit te voeren. Het is niet overdreven om jQuery 'de redding van JavaScript' te noemen. JQuery is een bibliotheek die in aanvulling op JavaScript wordt gebruikt.

Populariteit

Zelfs met de populariteit van frameworks zoals React, Angular en Vue is de rol van 'gewoon' JavaScript en jQuery nog lang niet uitgespeeld. JQuery wordt meegeleverd met de standaardinstallaties van WordPress (35% van álle honderden miljoenen websites ter wereld draait op WordPress), het zit in andere content management systemen, en wordt in het onderwijs gebruikt om snel interactiviteit aan webpagina's toe te voegen. JQuery is meegegroeid met deze ontwikkelingen. Oude opdrachten verdwenen uit de bibliotheek, nieuwe opdrachten zijn toegevoegd.

De laatste jaren zijn er ook veel wijzigingen doorgevoerd in de taal JavaScript zelf. De manier om variabelen te declareren met var werd vervangen door const en let. Er zijn nieuwe manieren om functies te definiëren en bijvoorbeeld communicatie met een achterliggende API en database zijn nu rechtstreeks vanuit JavaScript mogelijk met de opdracht .fetch().

Vierde editie

De vierde editie van het Handboek JavaScript en jQuery is aangepast aan al deze vernieuwingen. Het is gericht op de beginnende programmeur die nog geen kennis heeft van JavaScript, of er alleen zijdelings mee te maken heeft gehad. Je leert vanaf het begin werken met variabelen, lussen, events en HTML-elementen als formulieren. Het is echter wel een boek voor degenen die met code bezig gaan. Je zult er geen aspecten van webdesign in terugvinden. Het gaat dus niet om het ontwerpen of opmaken van pagina's met Figma, Photoshop of Illustrator. Alle codevoorbeelden zijn te downloaden om zelf aan te passen.

Opbouw van het boek

In het eerste deel maak je kennis met JavaScript als programmeertaal zelf. Stapsgewijs leer je de achterliggende theorie, maar aan het einde van elk hoofdstuk staan praktijkoefeningen om het geleerde zelf uit te proberen.

Het tweede deel gaat in op jQuery. Je leert dat het een uitbreiding is op JavaScript en hoe jQuery het leven van de JavaScript-programmeur makkelijker maakt. Ook wordt ingegaan op de wijze waarop je met jQuery communiceert met achterliggende API's. Gegevens uit databases kun je zo in de webpagina verwerken.

Zo biedt het Handboek JavaScript en jQuery een uitstekende inleiding op je carrière als webdeveloper. Kennis die je hiermee opdoet kun je rechtstreeks gebruiken in je werk of hobby. Ook is deze kennis onontbeerlijk als je op termijn een volgende stap wilt zetten naar het ontwikkelen in een framework als React, Angular of Vue.

Meer informatie

• ISBN: 9789463562652
• 336 pagina’s, EUR 39,95.
• Bestellen bij Van Duuren Media

Peter Kassenaar

-- 22 december 2022

Met de deze week door Microsoft aangekondigde verschijning van Windows 10 (een exacte datum is nog niet bekend gemaakt, anders dan “later in the year 2015”), het uitbreiden van het aantal titels in de Web Development Library en het opzetten van een nieuwe spin-off van deze succesvolle reeks, de App Development Library is het duidelijk: 2015 zal een belangrijk boekenjaar worden.

Zodanig belangrijk zelfs, dat ik in samenspraak met mijn uitgever Van Duuren Media heb besloten om met ingang van 1 april 2015 meer tijd te gaan besteden aan het schrijven van uitgaven op deze gebieden. De roadmap is ambitieus. Op de planning staan onder meer:

• Handboek Windows 10
• Web Development Library – PhoneGap
• Web Development Library – HTML5
• Web Development Library – CSS3
• Web Development Library – Twitter Bootstrap
• Web Development Library – NodeJS
• App Development Library – diverse uitgaven, waaronder Swift, Windows Universal Apps en Xamarin Apps.

Een aantal titels staan al in de steigers (auteur Peter Doolaard is bijvoorbeeld al bezig met de uitgaven over HTML5 en CSS3 en ook andere topauteurs zullen bijdragen leveren), maar veel uitgaven zullen from scratch en volgens de laatste technologische stand van zaken geschreven worden.

Minder trainingen

Omdat een dag nu eenmaal maar 24 uur heeft, betekenen deze afspraken dat ik op andere terreinen concessies zal moeten doen.

Met ingang van 1 april is er daarom minder ruimte in mijn agenda om trainingen te geven. Ik blijf absoluut beschikbaar voor alle professionele front-endtrainingen die ik de afgelopen jaren ook heb gegeven. Bestaande trainingsafspraken worden niet gewijzigd. Ik kan echter maar een beperkt aantal nieuwe projecten per maand aannemen.

Hierbij geldt een first come, first serve-beleid, maar je moet er helaas ook rekening mee houden dat ik niet alle trainingsaanvragen zal kunnen honoreren.

Voor vragen over trainingen en boeken kun je uiteraard altijd contact opnemen. Ik probeer onverminderd binnen 24 uur te reageren.

Peter Kassenaar
-- 23 januari 2014.

Ik loop ondertussen een paar jaartjes mee in de ICT (sinds 1988, om precies te zijn). En ik moet bekennen dat ik geschokt was toen ik er dit begin jaar – min of meer bij toeval, op verschillende plaatsen en bij verschillende personen - mee geconfronteerd werd dat sommige kennis, waarbij je er ondertussen voetstoots van uitgaat dat die als basiskennis bij ‘iedereen’ aanwezig is, helemaal niet zo vanzelfsprekend blijkt te zijn. Meer precies:

Velen kunnen niet tekstverwerken.

Ik herhaal: velen hebben absoluut geen idee hoe de basistekstverwerker (Microsoft Word) werkt en wat de basisregels zijn om efficiënt teksten te schrijven op een computer. Een paar willekeurige voorbeelden die ik in de praktijk voorbij zag komen (bij scholieren, studenten, maar ook bij enkele cursisten die al jarenlang Word gebruikten) en waarvan ik me verbijsterd afvroeg hoe het in hemelsnaam mogelijk was:

• Om tekst rechts uit te lijnen, werd net zo lang op de spatiebalk gedrukt totdat de cursor tegen de rechter kantlijn stond. Daarna werd de tekst getypt. Met backspace werden daarna overbodige spaties weer verwijderd totdat de tekst ongeveer goed stond.
• Om een nieuw bestand te openen in Word, werd Word eerst afgesloten, daarna Windows Verkenner geopend, de juiste map opgezocht en gedubbelklikt op het gewenste bestand. Dat vervolgens weer in Word werd geopend.
• Om een alinea te verwijderen werd de cursor aan het eind van de alinea gezet, en werd backspace net zolang ingedrukt gehouden totdat alle gewenste tekst was verdwenen.
• Om een nieuw hoofdstuk boven aan een nieuwe pagina te beginnen, werd net zo vaak op Enter gedrukt totdat de cursor op een nieuwe pagina stond.
• En tot mijn spijt kan ik zo nog even doorgaan…

Toen ik dat zag, twijfelde ik niet meer toen mijn uitgever vroeg of ik misschien een nieuwe versie van het Handboek Word zou willen schrijven (over de nieuwe versie, Word 2013).

Op voorhand was ik er niet zo happig op, want iedereen kan tegenwoordig toch al tekstverwerken? Dat wordt kinderen op school met de paplepel ingegoten, is het idee (niet dus). Alle werknemers hebben ondertussen een cursus gevolgd en kunnen goed overweg met Word (hmmmm…).

Een nieuw boek leek mij hiervoor niet nodig. Dat bleek een misrekening.

Basisvaardigheden checken

Maar misschien is het nu – bij de introductie van Windows 8 en Word 2013, software waar nog jarenlang mee gewerkt zal worden en waarmee het geld verdiend zal moeten worden - wel meer dan ooit nodig om te checken of de basisvaardigheden van tekstverwerken nog up-to-date zijn.

• Kan iedereen overweg met de nieuwe interface (het lint)?
• Weet iedereen hoe je Word handig kunt inzetten om te beginnen met voorbeelddocumenten (sjablonen) snel nieuwsbrieven, cv’s en rapporten kunt maken?
• Weet iedereen hoe je snel een adres op de juiste positie plaatst, bijvoorbeeld voor een vensterenvelop?
• Weten mensen wel hoe je met stijlen eenvoudig kunt zorgen voor een consistente look-en-feel van je documenten?
• En nog meer basisvaardigheden: kan iedereen efficiënt kopiëren en plakken? Werken met het uitgebreide Office-klembord? Een foto op de juiste positie plaatsen?

Dit zijn nog maar enkel dingen die in het Handboek Word 2013 aan de orde komen en daarmee je werktempo enorm kunnen vergroten. En je zodoende tijd (en dus geld) kunnen besparen. En dan maakt het niet meer uit of je werkt op het hoofdkantoor van een multinational, of op je vrije zondagmiddagen het ledenblad voor je vereniging in elkaar zet als vrijwilliger.

Iedereen moet kunnen tekstverwerken. Met dit boek leer je dat. Punt.

Handboek Word 2013

Van de flaptekst:

“Microsoft Word 2013 is de meest gebruikte tekstverwerker ter wereld. U bedient het Office-programma met behulp van het dynamische lint met opdrachtknoppen en functies. In de nieuwe versie van Word zijn diverse functies duidelijker en werken ze nog beter, nog intuïtiever. Het helpt u snel op weg en biedt oefeningen, tips en voorbeelden uit de praktijk.Tot de behandelde onderwerpen behoren:”

• nieuwe mogelijkheden van Word 2013
• maak uw eerste document
• gebruik een sjabloon voor uw brief
• bewerk tekst met Klembord, bladwijzers, hyperlinks en bouwstenen
• maak uw document op met inspringen, lijsten en uitlijnen
• kies lettertypen, teksteffecten, stijlen, randen en thema’s
• voeg afbeeldingen, vormen en illustraties in
• werk samen met anderen aan documenten
• case: werken met lange documenten
• case: werken met tabellen
• case: een mailing opzetten

Overige specificaties:

• Boek, paperback, 384 pagina’s
• EAN/ISBN-13: 978-90-5940-604-9 (9789059406049)
• Geschikt voor Word 2013, Office 365 op Windows 7 en Windows 8, Nederlandse versie
• geschreven voor opleidingen en zelfstudie
• Prijs: EUR 21,95

Bestellen

Het Handboek Word 2013 is 8 is verkrijgbaar in reguliere boekwinkels en in de online boekhandels. Als u online besteld hebt u het boek vaak de volgende werkdag in huis.

• Bestellen bij Van Duuren Media
• Bestellen bij Computerboek.nl

Hebt u het boek gelezen en hebt u er opmerkingen over ter verbetering van een eventuele volgende druk? Of wilt u andere lezers laten delen in uw ervaringen? Laat dan een bericht achter onder dit artikel.

Peter Kassenaar
-- 16 april 2013

Even een korte blogpost tussendoor waarin maar 1 screenshot centraal staat. Vandaag heeft Modern Redesign de status van het bestverkochte boek op computerboek.nl bereikt!

Het boek is pas een week verkrijgbaar, dus een groot deel van de verkoopcijfers zal afkomstig zijn van degenen die hebben geprofiteerd van de voorintekenactie om het boek met 10 euro korting te kopen.

Bij deze een welgemeend Bedankt Allemaal voor het vertrouwen dat jullie al op voorhand in deze uitgave hadden gesteld en een even groot Dankjewel aan alle overige kopers.

Peter Kassenaar
-- 22 maart 2011

Deze week is Modern Redesign – 2e geheel herziene editie verschenen. Dit boek is de opvolger van Modern Redesign – met XHTML, CSS en XML uit 2004.

Het boek is daadwerkelijk (zoals de titel al zegt) geheel herzien. De inhoud is naar schatting voor ongeveer 85% vernieuwd, waardoor het boek ook een must is als u lang geleden de eerste versie al hebt aangeschaft.

In Modern Redesign – 2e geheel herziene editie leest u hoe u de overstap maakt van het ‘oude’ HTML4 en CSS2 naar de nieuwe webstandaarden HTML5 en CSS3. Hierbij krijgt u niet alleen een overzicht van nieuwe elementen en hun schrijfwijze, maar leert u (vooral!) ook de conceptuele betekenis en achterliggende ideeën van deze elementen. Natuurlijk zijn de standaarden HTML5 en CSS3 nog steeds in ontwikkeling, maar het boek laat zien welke delen van de standaard al volwassen zijn (en welke u veilig kunt gebruiken) en welke delen nog niet gereed zijn. Er wordt ook getoond hoe u nieuwe sites kunt ontwerpen die er ook in oude browsers goed blijven uitzien.

Specificaties

• Boek, paperback, 427 pagina’s
• ISBN-13: 9789012582438
• Platform- en productonafhankelijk geschreven
• Geschikt voor Windows en Macintosh
• Prijs: EUR 54,95 (aanbieding tot 23 maart 2011: EUR 44,95)

Van de flaptekst

“U leest wat de achterliggende gedachte is geweest bij het ontwikkelen van nieuwe elementen als <article>, <section>, <video> en <audio> en leert hoe ze in nieuwe projecten worden toegepast. Vroeger was de browser vooral een container om webpagina’s te tonen. Tegenwoordig is de browser zelf een compleet programmeerplatform. HTML5 is de eerste versie van HTML die hier rekening mee houdt”.

Beknopte inhoudsopgave

• 1. Introductie – waarom Redesign?
• 2. Kennismaken met HTML5
• 3. Redesign – structureren volgens nieuwe standaarden
• 4. Meer details bij redesign van HTML4 naar HTML5
• 5. Overige nieuwe HTML5-elementen
• 6. De presentatie verzorgen met CSS
• 7. CSS3 en HTML5 in de praktijk
• 8. Redesign – webformulieren van HTML4 naar HTML5
• 9. Redesign – de nieuwe HTML5 API’s gebruiken
• 10. Redesign – interactie toevoegen met JavaScript
• 11. Redesign – overige tips en trucs

Onderwerpen die uitgebreid worden besproken zijn bijvoorbeeld het converteren van websites van HTML4 naar HTML5, Het ontwerpen voor mobiele platforms, het werken met CSS3 media queries, de rol van jQuery en jQuery-plugins (inclusief online voorbeelden), CSS3 slagschaduw, afgeronde hoeken en @font-face.

Website bij het boek

• http://www.kassenaar.com/redesign2/ - Dit is de website met codevoorbeelden - ook beschikbaar als download-versie-  die bij dit boek hoort. Deze site is (zeer :–) eenvoudig gehouden qua layout, zodat de broncode niet wordt doorspekt met tags die alleen dienen voor de opmaak van de site.
• Overzicht met alle hyperlinks uit het boek – Een lijst met alle hyperlinks die in de verschillende hoofdstukken worden genoemd.

Hebt u het boek gelezen en hebt u opmerkingen ter verbetering van een eventuele volgende druk? Of wilt u andere lezers laten delen in uw ervaringen? Laat dan een berichtje achter.

• Bestellen bij Computerboek.nl
• Bestellen bij bol.com (volgt)

-- Peter Kassenaar 
14 maart 2011

Deze column is eerder verschenen in de nieuwsbrief van computerboek.nl – als onderdeel van de voorintekenactie bij het verschijnen van het boek Modern Redesign – 2e geheel herziene editie

Modern Redesign

“Lang geleden in de internetoudheid (2004, YouTube bestond nog niet eens!), schreef ik het boek Modern Redesign. Dit was een boek voor webdesigners die de overgang maakten van tabelgebaseerd ontwerpen naar CSS-gebaseerd ontwerpen. Dat was destijds het actuele vraagstuk. In het najaar van 2008 werd ik voor een cursus gevraagd waarbij Modern Redesign als boek werd aanbevolen. De enige reserve die de opdrachtgever had, was of het boek nog wel up-to-date was na zoveel jaar. Ik las het weer eens door en tot mijn verrassing kon ik doorgeven dat er sinds het verschijnen van het boek niet zo heel veel veranderd was. Het boek bleek prima geschikt voor de cursus. HTML werd wel zo’n beetje als klaar beschouwd. En als iets in HTML niet kon, dan hadden we altijd nog Flash en Silverlight. Maar al vrij snel daarna kwam de grote omslag. Medio 2009 was het boek ineens helemáál niet meer geschikt voor cursussen. De titel (‘modern’ redesign) deed zelfs een beetje lachwekkend aan. En hoewel het natuurlijk niet helemaal eerlijk is deze omslag aan één woord op te hangen, doe ik dat hier met het oog op eenvoud toch: iPhone.

iPhone

Het is immers niet overdreven te stellen dat het vooral de iPhone was die een revolutie heeft veroorzaakt in zowel het telefoonlandschap als het mobiele internetlandschap. Ineens werden websites geacht ook te werken op kleine telefoons met fantastische internetmogelijkheden. Maar: de iPhone biedt zoals bekend geen ondersteuning voor Flash of Silverlight. En ook andere smartphones zijn op zijn zachtst gezegd niet echt praktisch voor het weergeven van Flash-inhoud. Daar kun je over klagen, of forums over volschrijven, maar je kunt er ook wat aan doen. Dat deden bijvoorbeeld populaire videodiensten als YouTube en Vimeo. Zij stelden hun videomateriaal beschikbaar via wat ineens een ‘HTML5-videospeler’ werd genoemd. Iedereen werd wakker en plots stonden W3C en de Web Hypertext Application Technology Working Group (WHATWG) volop in de belangstelling. Hoe stond het eigenlijk met de ontwikkeling van de volgende versie van HTML? Hoe zat het met CSS3-opmaakkenmerken als slagschaduw, verlooptinten en afgeronde hoeken, die tot dan toe het exclusieve terrein van Flash waren?

HTML5 als marketingtool

De ontwikkeling van HTML5 en CSS3 raakte op deze manier in een stroomversnelling. Plots schoten de HTML5-demo’s als paddenstoelen uit de grond, ondersteund door nieuwe browserversies en indrukwekkende marketingsites. Want laten we eerlijk zijn, na de Web 2.0-hype van enkele jaren geleden was het hoog tijd geworden voor een nieuw buzzword. En zo werd HTML5 met graagte omarmd. Zit er een transparante achtergrond in een <div> op de site? CSS3! Kan een video op de site ook iPhone/iPad worden afgespeeld? Hup, we knallen er een HTML5-stempel op en geven een persbericht uit. Apple zelf gaf hiervoor de aftrap door een – toegegeven, indrukkwekkende – site te lanceren op apple.com/html5. Maar het eigenaardige is dat slechts twee van de hier gepresenteerde zeven demo’s ook inderdaad HTML5-onderdelen bevatten (het video- en het audiovoorbeeld).

De rest is een mengeling van JavaScript, al bestaande CSS-onderdelen (@font-face, al bekend sinds CSS 2!) en Safari-specifieke browseruitbreidingen die in het geheel niets met het werk van W3C en WHATWG te maken hebben. Maar ach, wie zegt dat je reclamemakers moet geloven? In ieder geval ging de boodschap er in als koek. Google Chrome en Microsoft Internet Explorer volgden met nieuwe browserversies en imposante grafieken en testresultaten die moeten benadrukken dat hun product toch echt het beste presteert op het gebied van de nieuwe webstandaarden. HTML5 heeft sinds vorige week zelfs een eigen logo gekregen. Dit kun je officieel afdrukken op stickers, koffiemokken en T-shirts. Kan iemand zich een logo van HTML 4 of HTML 3.2 herinneren? Techno-taal als marketingtool (terzijde: uiteraard zijn er ook al weer allerlei parodie-logo’s ontwikkeld. Lang leve de creatieve vrijheid op internet ;-)

De werkelijkheid

Voor webontwerpers – en boekenschrijvers – is het echter vervelend dat de werkelijkheid een stuk ingewikkelder en genuanceerder ligt. De standaard HTML5 is niet één pak papier dat op een bepaald moment gereed is, een stempel van goedkeuring krijgt en daarna wordt losgelaten op het grote publiek. HTML5 en ook CSS3 bestaan uit vele substandaarden die elk door een eigen werkgroep in een eigen tempo worden beheerd en verder ontwikkeld. Sommige delen van de standaard zijn min of meer volwassen (de nieuwe inhoudsmodellen, de nieuwe structuurtags), andere delen zijn nog hevig onderwerp van debat (de nieuwe invoertypen, drag-and-drop en meer). Zij zijn nog lang niet klaar om gebruikt te worden in echte sites.

Desondanks was de tijd aangebroken om eindelijk het oude boek Voorheen Modern Redesign aan te passen aan de nieuwste ontwikkelingen en zo goed aan te geven wat de komst van de nieuwe standaarden HTML5, CSS3 en JavaScript betekent voor de webdesigner. Vandaar dat binnenkort ‘Modern Redesign – 2^e geheel herziene editie’ in de winkels ligt. Welke onderdelen zijn nu al te gebruiken, en welke nog niet? Hoe kun je er voor zorgen dat nieuwe sites er ook in oude browsers nog goed uitzien? Op al dit soort vragen geeft het boek een antwoord.

En met ‘geheel herziene editie’ wordt in dit geval ook echt Geheel Herzien bedoeld. Ik schat dat zo’n 80%-90% van de inhoud is gewijzigd ten opzichte van de uitgave van 2004. Alleen het inleidende hoofdstuk ‘Geschiedenis van het internet’ hoefde ik niet ingrijpend te wijzigen. Die was al bekend. Voor de rest: Back to the future. HTML5 komt er aan!

Peter Kassenaar.
-- 22 februari 2011